Świadczenia prozdrowotne z zakresu logopedii obejmować będą diagnozę i terapię logopedyczną zaburzeń mowy w otępieniu alzheimerowskim.
Celem głównym postępowania logopedycznego jest odbudowanie kompetencji językowej
i komunikacyjnej oraz sprawności realizacyjnych pacjentów.
Diagnozowanie
Badanie logopedyczne obejmować będzie:
– ocena ekspresji mowy: sprawności systemowych, językowej sprawności społecznej, sytuacyjnej i pragmatycznej (struktura wypowiedzi monologowych, dialogowych; podsystem leksykalno-semantyczny, syntaktyczny oraz fonetyczno-fonologiczny; rodzaje aktywności językowej i sytuacji komunikacyjnych, w których chory uczestniczy, adekwatność zachowań językowych względem obligatoryjnych komponentów sytuacji komunikacyjnej: osoby współrozmówcy, miejsca i czasu wypowiedzi; funkcje wypowiedzi)
-ocena rozumienia: wypowiedzi o zróżnicowanym stopniu złożoności składniowej i różnorodnych pod względem semantycznym; dłuższych wypowiedzi monologowych, wypowiedzi w dialogu, w warunkach zbliżonych do codziennych sytuacji komunikacyjnych
-ocena czytania i pisania (w zakresie czytania: umiejętność dekodowania i rozumienia tekstu; w zakresie pisania: spójność tekstu pisanego i poprawność językowa/leksykalna/gramatyczna, poprawność zapisu ortograficznego, sprawność grafomotoryczna).
Rozpoznanie logopedyczne ukierunkowane jest na rozpoznanie objawów wiodących.
W postępowaniu logopedycznym gromadzi się dane na temat sprawności językowych
i komunikacyjnych pacjenta z uwzględnieniem następujących obszarów informacji:
- Funkcjonowanie pacjenta w okresie przed zachorowaniem na podstawie wywiadu
z opiekunem;
- Obraz zmian zachodzących w funkcjonowaniu pacjenta w przebiegu choroby –na podstawie wywiadu z opiekunem, analizy dokumentacji pacjenta oraz informacji od lekarza prowadzącego i innych specjalistów;
- Aktualny stan pacjenta – obok diagnozy logopedycznej także dane z diagnozy medycznej i psychologicznej.
Główne cele terapii logopedycznej:
- Zachowanie w możliwie najwyższym stopniu, na danym etapie choroby – sprawności językowej( i szerzej: umysłowej) osoby chorej;
- Utrzymanie aktywności językowej i kontaktów społecznych, stymulowanie zachowań językowych i komunikacyjnych, zapobieganie wyobcowaniu i izolacji społecznej.
Cele szczegółowe, wyznaczające kierunki postępowania logopedycznego:
– wspomaganie funkcjonowania językowego osoby chorej w aspekcie sprawności systemowych (w głównej mierze sprawności leksykalnej);
-pomoc w przezwyciężaniu trudności językowych i komunikacyjnych (w odniesieniu do wypowiedzi dialogowych i monologowych), wsparcie w sytuacji doświadczania niepowodzeń w zakresie komunikacji;
-stymulacja języka w ścisłym powiązaniu z usprawnianiem innych sfer: pamięci, myślenia, orientacji w czasie i przestrzeni – np. w ramach treningu orientacji w realności, treningu poczucia rzeczywistości, terapii wspomnieniowej;
-angażowanie chorego w czynności o charakterze językowym – czytanie i pisanie; utrzymanie na możliwie wysokim poziomie sprawności grafomotorycznych;
-usprawnianie porozumiewania się w warunkach codziennej komunikacji językowej, w sytuacjach połączonych z działaniem, najistotniejszych z punktu widzenia sprawowania opieki nad chorym (spożywanie posiłków, ubieranie się, toaleta);
-aktywizowanie chorego w typowych sytuacjach komunikacyjnych na co dzień,
w kontaktach z otoczeniem: podtrzymywanie zwyczajowych rozmów, zachowań językowych, typowych zwrotów i formuł grzecznościowych;
– tworzenie choremu możliwości zachowań językowych realizujących jego potrzeby emocjonalne (rozmowy na temat wprowadzające chorego w dobry nastrój , budzące miłe wspomnienia – bez względu na ujawnianie się deficytów poznawczych
w wypowiedziach);
-tworzenie sytuacji komunikacyjnych z udziałem chorego i innych osób, także osób w zbliżonym wieku i – o ile to możliwe – osób mających podobne problemy z powodu choroby otępiennej.
W przypadku otępienia alzheimerowskiego istotnym celem terapii logopedycznej jest przeciwdziałanie zjawiskom negatywnym (takim jak : wycofanie się z kontaktów
z otoczeniem, frustracja, agresja), które mogą wystąpić w obliczu doświadczanych przez chorego zaburzeń językowych i problemów w komunikowaniu się.
Z uwagi na ograniczone możliwości pomocy osobom z chorobą Alzheimer (postępującą
i nieodwracalną – przy aktualnym stanie osiągnięć w naukach medycznych) w otępieniu priorytetowy charakter ma jakość życia w chorobie:
- we wczesnej fazie otępienia pierwszoplanowe jest wyrównanie deficytów w zakresie językowej sprawności systemowej i zapobieganie negatywnym reakcjom w obliczu doświadczanych przez chorego trudności w mówieniu;
- w zaawansowanej fazie choroby pierwszoplanowe jest usprawnianie komunikacji
w naturalnych sytuacjach życia codziennego, stymulacja języka w ścisłym powiązaniu z działaniem, na potrzeby czynności życia codziennego.
W przebiegu choroby Alzheimera, w związku ze stopniowo narastającymi ograniczeniami w funkcjonowaniu umysłowym osoby chorej, głównym założeniem terapii logopedycznej jest utrzymanie każdego rodzaju pożądanej aktywności językowej, możliwego na danym etapie choroby – choćby w formie namiastkowej (np. w sytuacji głębokich deficytów językowych wskazane jest aktualizowanie tekstów najlepiej utrwalonych w pamięci chorego /wiersze, modlitwy, teksty piosenek/, ze względu na emocjonalny wymiar takich czynności.
W warunkach otępienia stymulacja językowa powinna zachodzić w ścisłym powiązaniu z usprawnianiem innych sfer funkcjonowania chorego: pamięci, myślenia, orientacji w czasie i przestrzeni, uwagi. Istotna jest możliwość łączenia zajęć logopedycznych z innymi rodzajami zajęć terapeutycznych i planowania spójnych bloków zajęć.
Wysyłam...