Choroba Alzheimera jest przewlekłą, postępującą chorobą zwyrodnieniową ośrodkowego układu nerwowego- najczęstsza przyczyną otępienia ( stanowi około 50% przypadków demencji po 65 r.ż.).
Jej obraz kliniczny zależy od zaawansowania choroby ale może także różnić się u poszczególnych osób.
Choroba Alzheimera charakteryzuje się długotrwałym okresem bezobjawowym. Nieprawidłowości patologiczne w mózgowiu pojawiają się ok. 10-20 lat przed objawami zaburzeń funkcji poznawczych i znacznym ubytkiem neuronów. Początkowo występują subiektywne zaburzenia pamięci, potem łagodne zaburzenia funkcji poznawczych z następnie rozwija się otępienie. Największemu zaburzeniu ulega świeża pamięć deklaratywna, umożliwiająca uczenie się nowych faktów, następnie pamięć epizodyczna; pojawiają się trudności w ocenie sytuacji, w planowaniu, zaburzenia orientacji wzrokowo-przestrzennej oraz mowy ( afatyczne), praksji i gnozji. Zaburzenia funkcji poznawczych i wykonawczych stopniowo narastają. W późniejszych etapach wzrasta napięcie mięśni typu pozapiramidowego oraz utrata kontroli nad zwieraczami i mogą pojawić się napady padaczkowe . Chory traci zdolność do wykonywania wszystkich czynności i traci kontakt z otoczeniem.
U pacjentów z chorobą Alzheimera a szczególnie często w zaawansowanych fazach rozwoju choroby rozwijają się objawy psychopatologiczne w postaci :
- objawów psychotycznych ( omamy, urojenia),
- zaburzeń emocjonalnych ( depresja, mania, dysforia, zaburzenia lękowe),
- pobudzenia, agresji,
- nieprawidłowych zachowań ruchowych (np.: wędrowanie),
- zaburzenia snu,
- zmiany osobowości ( apatia, odhamowanie).